प्रकाशक: Hamro Idea Pvt. Ltd.
ISBN: 9789937-9908-2-0
युमा साम्यो के हो?
युमा साम्यो (Yumaism) लिम्बू समुदायको एक मौलिक, प्रकृति–केन्द्रित धर्म हो, जसको जरा किरात मुन्धुममा गाडिएको छ। यसको ऐतिहासिक विकास, मिथकीय संरचना, र समकालीन पुनरुत्थान (reinvention) को जटिल सम्बन्धलाई “युमा साम्यो – सांस्कृतिक स्वरूप र समसामयिक प्रश्नहरू” पुस्तकले गहिराइमा विश्लेषण गर्छ।
पुस्तकमा समेटिएका प्रमुख विषयहरू
१. इतिहास र दर्शन
- किरात मुन्धुमको भूमिका – पृथ्वी र पुर्खाको इतिहासको मौखिक परम्परा।
- आत्मा, पुनर्जन्म र प्रकृति पूजा – युमा धर्मको आध्यात्मिक अवधारणा।
२. शमानी परम्परा र संस्थागत धर्मबीचको द्वन्द्व
फेदाङ, साम्बा, येबा/युमा जस्ता शमानी विधिहरू मौलिक धर्मको आधार मानिन्छ। युमा साम्योको आधुनिक रूप माङहिम जस्ता धार्मिक संरचनासँग विकसित हुँदै गएको छ। तर परम्परागत फेदाङ्मा, येबा–युमाले मौलिक विधिलाई नै “साँचो” धर्म मान्छन्, जसले वैचारिक तनाव ल्याएको छ।
३. हिन्दू र इसाई प्रभाव
देवी–देवता, पूजा पद्धति, संगठन संरचना, विशेष पोशाक, र प्रचार शैलीमा समानता देखिन्छ। बाह्य प्रभावले युमा धर्मको मौलिकता बलियो बनायो कि कमजोर? यो प्रश्नमा पुस्तकले गहिरो विवेचना गरेको छ।
४. सामाजिक र राजनीतिक प्रभाव
मातृभाषा संरक्षण, सांस्कृतिक पहिचान, र अधिकार आन्दोलनमा युमा धर्मको योगदान उल्लेखनीय छ। यसले समुदाय एकता र सांस्कृतिक गर्वको विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ।
पुस्तकको उद्देश्य
यस पुस्तकले युमा धर्मको आजको सामाजिक, सांस्कृतिक, र राजनीतिक भूमिका बुझ्ने प्रयास गर्छ। लिम्बू समुदायमा युमा साम्यो धार्मिक पुनरुत्थानको रूपमा देखा परे पनि, यसको बुझाइमा फरक दृष्टिकोणहरू छन्—कसैले यसलाई मौलिक धर्मको पुनरस्थापना मान्छन्, कसैले बाह्य प्रभावको मिश्रणसहितको संस्थागत धर्म।
कीवर्डहरू: युमा साम्यो, Yumaism, लिम्बू धर्म, किरात मुन्धुम, शमानी परम्परा, लिम्बू संस्कृति, युमा धर्म इतिहास, आदिवासी धर्म नेपाल
युमा साम्यो: सांस्कृतिक स्वरूप, इतिहास र समसामयिक प्रश्नहरू
प्रकाशक: Hamro Idea Pvt. Ltd.
ISBN: 9789937-9908-2-0
युमा साम्यो के हो?
युमा साम्यो (Yumaism) लिम्बू समुदायको एक मौलिक, प्रकृति–केन्द्रित धर्म हो, जसको जरा किरात मुन्धुममा गाडिएको छ। यसको ऐतिहासिक विकास, मिथकीय संरचना, र समकालीन पुनरुत्थान (reinvention) को जटिल सम्बन्धलाई “युमा साम्यो – सांस्कृतिक स्वरूप र समसामयिक प्रश्नहरू” पुस्तकले गहिराइमा विश्लेषण गर्छ।
पुस्तकमा समेटिएका प्रमुख विषयहरू
१. इतिहास र दर्शन
- किरात मुन्धुमको भूमिका – पृथ्वी र पुर्खाको इतिहासको मौखिक परम्परा।
- आत्मा, पुनर्जन्म र प्रकृति पूजा – युमा धर्मको आध्यात्मिक अवधारणा।
२. शमानी परम्परा र संस्थागत धर्मबीचको द्वन्द्व
फेदाङ, साम्बा, येबा/युमा जस्ता शमानी विधिहरू मौलिक धर्मको आधार मानिन्छ। युमा साम्योको आधुनिक रूप माङहिम जस्ता धार्मिक संरचनासँग विकसित हुँदै गएको छ। तर परम्परागत फेदाङ्मा, येबा–युमाले मौलिक विधिलाई नै “साँचो” धर्म मान्छन्, जसले वैचारिक तनाव ल्याएको छ।
३. हिन्दू र इसाई प्रभाव
देवी–देवता, पूजा पद्धति, संगठन संरचना, विशेष पोशाक, र प्रचार शैलीमा समानता देखिन्छ। बाह्य प्रभावले युमा धर्मको मौलिकता बलियो बनायो कि कमजोर? यो प्रश्नमा पुस्तकले गहिरो विवेचना गरेको छ।
४. सामाजिक र राजनीतिक प्रभाव
मातृभाषा संरक्षण, सांस्कृतिक पहिचान, र अधिकार आन्दोलनमा युमा धर्मको योगदान उल्लेखनीय छ। यसले समुदाय एकता र सांस्कृतिक गर्वको विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ।
पुस्तकको उद्देश्य
यस पुस्तकले युमा धर्मको आजको सामाजिक, सांस्कृतिक, र राजनीतिक भूमिका बुझ्ने प्रयास गर्छ। लिम्बू समुदायमा युमा साम्यो धार्मिक पुनरुत्थानको रूपमा देखा परे पनि, यसको बुझाइमा फरक दृष्टिकोणहरू छन्—कसैले यसलाई मौलिक धर्मको पुनरस्थापना मान्छन्, कसैले बाह्य प्रभावको मिश्रणसहितको संस्थागत धर्म।
युमा साम्यो – सांस्कृतिक स्वरूप र समसामयिक प्रश्नहरू
Preview or download
Yuma Samyo: Cultural Patterns and Contemporary Issues
Preview or download