स्रष्टालाई सलाम (नवराज सुब्बा)

मलाई जीवनमा सारै नराम्रो लागेको क्षण मध्ये एउटा क्षण थियो- वरिष्ठ कलाकार तथा संगीतकार भक्तराज आचायको जीब्रो काटिएको समाचार । लेखकको औंला काटिनु र गायकको जीब्रो थुतिनुमा के नै फरक छ र ! तर कहिलेकाहिँ अखवार पढ्दा आनन्द पनि आउँछ । आज बिहानको चियासितै जब मेरा आँखा भक्तराज आचार्यलाई लाइफटाइम एचिभमेण्ट एवार्ड दिइएको समाचारका हरफमा पुगे तब म हर्षले गदगद् भएँ । म यस अवसरमा बरिष्ठ स्रष्टा आचार्यलाई बधाई र शुभकामना दिन चाहन्छु । र सम्मान गर्ने व्यक्ति वा संस्थालाई पनि मुरीमुरी धन्यवाद दिन चाहन्छु । त्यो एवार्ड कुनै आयोजक वा प्रायोजक मात्रले दिएको नभई उनका सबै शुभचिन्तकहरूको शुभेच्छा सहित दिइएको होला भन्ने पनि म ठान्दछु ।

मेरो यो खुशीसित निकट भविश्यमा विमोचन हुन लागेको मेरो गजल एल्बम “लुकेको रहर” सित यसलाई गाँसेर हेर्न चाहन्छु । एल्बममा रहेका गजलहरू मध्ये एउटा गजलको रचना गर्दा मैले कताकता वरिष्ठ गायक तथा संगीतकार भक्तराज आचार्यलाई पनि सम्झेर गजलका शेरहरू कोरेको थिएँ, बिभिन्न अर्थमा । पछि संगीत गर्ने र रेकर्डको चाजोपाजो मिलाउने बेलामा मैले यो गजल स्वरुपराज आचार्यलाई नै गाउने ब्यवस्था गरियोस भन्ने मेरो चाहना मैले संगीतकारसमक्ष राखेको पनि थिएँ ।

प्रस्तुत गजल रेकर्ड गर्ने बेलामा स्टुडियोमा स्वरुपराज आचार्यले ट्रयाकमा संगीतकार शक्ति बल्लभसामु अन्तिम पटक रियाज गर्दाको क्षण म बिर्सन सक्दिन जुनबेला उनको गायन सुन्दासुन्दै मेरा आँखा रसाएका थिए । सायद त्यसबेला मलाई यो गजल लेख्दाका पलले घोच्यो होला, बिझायो होला । गजल रेकर्ड गर्न स्टुडियोमा छिर्न अघि ‘यो गजल मैले भक्तराजजीलाई मनमनै समर्पित गरेको छु है भाई !’ भनेर उनैका सुपुत्र स्वरुपराज आचार्यलाई पनि बताइ दिएको थिएँ । उनी गजल गाउन स्टुडियो छिरे, रेकर्डिस्ट धनपाल गुरुङसित कन्ट्रोल रुममा बसेर संगीतकार शक्तिबल्लभजी र म बसेर उनको गायनलाई सदाको लागि विद्युतीय माद्यममा स्वराङ्कन गर्न तल्लीन भयौं । संगीतकार ताल, सुर, भाव, आरोह, अवरोह र गायकको गीतसंगीतको आन्तरिकीकरणलाई मध्यनगरमा राखेर गायकलाई निर्देशन दिइरहनु भएको छ । म शब्दको उच्चारणपक्ष, गाउँदा अप्ठेरो लाग्ने वा सुनिने शब्दको विकल्पको लागि तयार भएर बसेको छु । गजलको भूत, वर्तमान र भविश्य सोचेर रोमाञ्चित बनेको थिए, उसबेला म ।

नेपाली गजलको इतिहास केलाउने हो भने सेतुरामले बि.स.१९६५ मा “यता हेर्यो नजरमा राम प्यारा छन्…” ले नेपालीमा गजलगायनको सुरुवात गरेको देखिन्छ । आधुनिक गजल गायन विधालाई नेपालीपनमा ढालेर सशक्त र ओजपर्ूण्ा ढंगले संगीतबद्ध गरि गायन गर्नेमा भक्तराज आचार्यलाई अग्रस्थानमा राख्नुपर्ने हुन्छ । मोतिराम भट्टको गजल “…न यता भए न उता भएँ” मात्रको गायकी र संगीतले नेपाली गजलगायनलाई उनले उपल्लो उचाइसम्म पुर्‍याएको देखिन्छ ।

जेहोस्, आज नियतीले ठगेका तर कालजयी स्वर र सिर्जनाका धनी भक्तराज आचार्यलाई यो गजल समर्पित गर्दै विदा हुन्छु ।

(गजल)

त्यो मृत्युको आभास आइरहन्छ किन

कतै बोलाएझैं गीत गाइरहन्छ किन ।

म गीत गाउँदा गाउँदै ढलिजान सक्छु

हरपल संगीत दिलमा छाइरहन्छ किन ।

लेख्दालेख्दै अक्षरले विस्तारै जलाइरहेछ

केवल दुखिरहने शव्द पाइरहन्छ किन ।

सबैलाई बाँड्न रैछ यही मुटु प्यारो

फकाई कसैले हरदम खाइरहन्छ किन ।

(‘लुकेको रहर’ गजल एल्बम)

विराटपथ दैनिक, वर्ष३, अंक १०४, पूर्णांक ८०९, मिति मंसिर २५, २०६७, पृ.३

Audio Click>>> http://www.box.net/shared/qok64zpez9

Dr. Nawa Raj

Dr. Nawa Raj Subba is a public health specialist, researcher, and author with over three decades of experience in healthcare management in Nepal. He has contributed to public health research, operational studies, and intercultural psychology. In addition to his work in health, he has published books and articles on Nepali literature, culture, and music. His contributions have been recognized by civil society, the government of Nepal, and international audiences. Currently, he is engaged in public health and intercultural psychology studies.

This Post Has One Comment

Leave a Reply