अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस

अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस

अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस

धरतीको बोली (नेपाली कविता) अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस

डा. नवराज सुब्बा

किन आज सन्तानहरूले
जननीलाई मातृभाषामा बोलाउँदैनन्?
बिलाउँना गर्छिन र आँशु पुछ्दै आमा
*कहिले गाउँपाखामा हराउँछिन्
कहिले दार्जिलिङको चियाबारीमा अनि
कहिले सुखिमको अलैँचीघारीमा लुक्छिन्

अनि,
मेरा बाका आँखामा कुँदिएका लिपीहरू
पढ्न नसक्ने वर्तमान पिढी देखेर
बिरक्तिन्छन् बा र भाग्य खोज्दै
*कहिले मलाया, कहिले लाहौर त
कहिले बर्मामा कुद्छन्
कहिले जर्मनसित त कहिले
निर्दोस अर्जेन्टिनीलाई धपाउँछन्
यसरी मेरो भाषा र लिपी
आजकल गाउँ र शहरमा त्यत्ति देखिन्न
भेटिन्न भोटमा पनि पहिलेजस्तो
उनीहरू नयाँ पिढीसित
लाजले लुकेर बसेका छन्
पुराना किताबभित्र।

खबरदार इतिहास!
जब तिमोले बाइसी चौबिसी राज्यका माटो टेक्यौ
त्यहाँका भाषा र लिपी कच्याककुचुक पारिदियौ
जब तिमीले किरात मिलायौ र लिम्बुवान हातमा लियौ
पिठबाट छुरा घोपेर मुखबाट जिब्रा थुतेर भाषा लिपी झिकिदियौ
र अफालिदियौ तिनलाई उनीहरूकै माटामा छताछुल्ल पारेर
तिमीले झार भनेर फालेका विरुवा आज आवाज भएर उठेकाछन्
मातृभाषा र पितृलिपी भन्दै जुरुक्क जागेका छन्
भावना फक्रिदै छ नयाँ जुझारु हातमा अनि काँधमा
हेर उठेका ती,
गाउँ गाउँबाट
बस्ती बस्तीबाट
अब जुर्मुराउँदै छन्।

याद राख,
इतिहास र वर्तमा जोड्ने
वंशाणु र जीवनकथा हो
मातृभाषा र लिपी
यसलाई जातीय लौरोले नहान
नयाँ पिढीबाट खोसिन लागेको
पुर्खाका चिनोलाई हामी सबैले बचाउँनुपर्छ
नयाँ आधुनिक पिढीसँगै यसलाई अघि बढाउनुपर्छ
नदोहोर्‍याउ कालो इतिहास
त्यस्ता सत्ताधारी सोँच र आँखाबाट यसलाई जोगाउँनुपर्छ
मातृभाषा मेरी आमा, लिपी मेरा बा हुन्
म बाआमालाई कहिल्यै मर्न दिने छैन
किनभने,
मेरा धरती र आकास हुन् मातृभाषा र लिपी
इतिहास बिना आदिवासीको जीवन असम्भव छ।

नेपाली लेखक कवि International Mother Language Day

Similar Posts

  • प्रशंसापत्र

    यहाँ सधैं उही जूनको फेदमा अँध्यारो चिसो रात बिछ्याएर बस्ने हामी किरण खै किन हीरा जस्तो चम्केनौं बत्तीको फेदमा अँध्यारो दुर्भाग्य पोखिएका यत्रतत्र छरिएका हामी छाया कोही दियोझैं किन सल्केनौं !

  • दशैं

    बन्द छलेर, कर्र्‍यू तोडेर दशैं आएको छ आज बिर्खेको घरमा केही दिन भए पनि खुशी  छाएको छ केटाकेटी रमाएका छन् मक्किएको धोति पनि फेरिएको छ

  • नदी निदाएको बेला

    केवल रमिता हेर्छन् तर रातो अचानामा बगेको महाभारत पढ्ने आँखा अझै उघ्रेनन् द्रौपदीको चीरहरणभन्दा कहालीलाग्दो जीवनहरण दिउँसै भइरहेछ नारीलाई बोक्सी आरोपित गरेर लछारपछार गर्दै दुनियाँ जननीको गला निमोठ्दै छ मानवशून्य बन्दै मान्छे दिसापिसाब मुखमा बलात् कोच्दैछ घाँटी थिचेर चीत्कार  दबाइँदैछ यसरी एउटी अबलाको जीवनयात्रा निषेध भएको छ ।

  • न्यूटन, स्याऊ र भूकम्प

    यसपालि पनि भूइँचालोले देखेन जीवनदेखि दिक्क भएका मृत्यु पर्खी बसेकाहरूलाई बरु फुलिरहेका फूलहरू टिप्यो वारिपारि गर्ने पुलहरू चुँडायो यसपालि पनि टेरेन मृत्युले मान्छेका निर्दोष पाइलाहरू बरु निर्ममतापूर्वक कुल्चियो निस्सासियो गाउँ र शहर स्वास रोकिएको मौका छोपेर मिच्न मिच्यो मानव अस्तित्व यसरी फुत्त आयो भूकम्प उजाड बनायो गाउँशहर र लुत्त लुक्यो….