अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस

अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस

अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस

धरतीको बोली (नेपाली कविता) अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस

डा. नवराज सुब्बा

किन आज सन्तानहरूले
जननीलाई मातृभाषामा बोलाउँदैनन्?
बिलाउँना गर्छिन र आँशु पुछ्दै आमा
*कहिले गाउँपाखामा हराउँछिन्
कहिले दार्जिलिङको चियाबारीमा अनि
कहिले सुखिमको अलैँचीघारीमा लुक्छिन्

अनि,
मेरा बाका आँखामा कुँदिएका लिपीहरू
पढ्न नसक्ने वर्तमान पिढी देखेर
बिरक्तिन्छन् बा र भाग्य खोज्दै
*कहिले मलाया, कहिले लाहौर त
कहिले बर्मामा कुद्छन्
कहिले जर्मनसित त कहिले
निर्दोस अर्जेन्टिनीलाई धपाउँछन्
यसरी मेरो भाषा र लिपी
आजकल गाउँ र शहरमा त्यत्ति देखिन्न
भेटिन्न भोटमा पनि पहिलेजस्तो
उनीहरू नयाँ पिढीसित
लाजले लुकेर बसेका छन्
पुराना किताबभित्र।

खबरदार इतिहास!
जब तिमोले बाइसी चौबिसी राज्यका माटो टेक्यौ
त्यहाँका भाषा र लिपी कच्याककुचुक पारिदियौ
जब तिमीले किरात मिलायौ र लिम्बुवान हातमा लियौ
पिठबाट छुरा घोपेर मुखबाट जिब्रा थुतेर भाषा लिपी झिकिदियौ
र अफालिदियौ तिनलाई उनीहरूकै माटामा छताछुल्ल पारेर
तिमीले झार भनेर फालेका विरुवा आज आवाज भएर उठेकाछन्
मातृभाषा र पितृलिपी भन्दै जुरुक्क जागेका छन्
भावना फक्रिदै छ नयाँ जुझारु हातमा अनि काँधमा
हेर उठेका ती,
गाउँ गाउँबाट
बस्ती बस्तीबाट
अब जुर्मुराउँदै छन्।

याद राख,
इतिहास र वर्तमा जोड्ने
वंशाणु र जीवनकथा हो
मातृभाषा र लिपी
यसलाई जातीय लौरोले नहान
नयाँ पिढीबाट खोसिन लागेको
पुर्खाका चिनोलाई हामी सबैले बचाउँनुपर्छ
नयाँ आधुनिक पिढीसँगै यसलाई अघि बढाउनुपर्छ
नदोहोर्‍याउ कालो इतिहास
त्यस्ता सत्ताधारी सोँच र आँखाबाट यसलाई जोगाउँनुपर्छ
मातृभाषा मेरी आमा, लिपी मेरा बा हुन्
म बाआमालाई कहिल्यै मर्न दिने छैन
किनभने,
मेरा धरती र आकास हुन् मातृभाषा र लिपी
इतिहास बिना आदिवासीको जीवन असम्भव छ।

नेपाली लेखक कवि International Mother Language Day

Similar Posts

  • बिहानी ब्यूँझाउने रातसित…

    धुवैंधुँवा भरिएको कोठामा म सकिन निदाउन अँट्नै सकिन आफ्नै अपूर्णतामा पोखिएँ चाहनामा र बग्दै गएँ यसरी जीवनभर भेलजस्तै ठोक्किइरहें ढुङ्गामा र पटक पटक बाँचेको अनभुव गरें

  • बौलाहाको बकबक

    देख्दादेख्दै यो देशमा जब बहुदल आयो नेता भकाभक बहुलाए एकदिन गणतन्त्र पनि आयो कोही आत्तिए जनता एकाएक मात्तिए खै के भन्नु सबैले मलाई पागल देख्छन् हा…हा…हा…

  • दशैं

    बन्द छलेर, कर्र्‍यू तोडेर दशैं आएको छ आज बिर्खेको घरमा केही दिन भए पनि खुशी  छाएको छ केटाकेटी रमाएका छन् मक्किएको धोति पनि फेरिएको छ

  • ऐना र मानिस

    परिचय “ऐना र मानिस” – डा. नवराज सुब्बाको गहिरो भावनात्मक र सामाजिक चेतनायुक्त कविता हो, जसले आधुनिक मानिसको आत्म–प्रतिबिम्बलाई चुनौती दिन्छ। कविता एक समय थियो—मानिसले हेर्थ्यो आफ्नो अनुहारकुनै शान्त पोखरीको पानीमा,या प्रियसीका आँखाभित्र,जहाँ देखिन्थ्यो उसको असली रूप—र सपनाको उज्यालोमानिस्किन्थ्यो यात्रामा। तर अब—मानिसको हातमा छ ऐना,र उसले हेर्छआफ्नो अनुहार होइन,अरूको तेज, अरूको चमक।र त्यो चमकमाउसको मन…

  • मनसुनको लय (कविता)

    डा. नवराज सुब्बा बादल हाम्रो गीत सुन्दैन एकोहोरो एक्लै गडगडाउँछ खलबल गर्दै हामीमाथि सल्बलाउँछ आतङककारी बादल वर्षेनी परेड खेल्छ हाम्रो तन मनमा बेसुर गड्याङ्गुडुङ तालमा कड्किन्छ मनसुन चट्याङ पार्छ ताण्डव नृत्य नाच्दै गहिरो हाम्रो मायालाई एक्कै छिन भए पनि चुडाइदिन्छ यो मौसमले यहाँ कस्तो झरी पर्छ ? न पेट भर्ने खेत रोपियो न मन भर्ने…

  • चरा, तिर्खा, पानी र शहर

    – नवराज सुब्बा तिर्खाले ब्याकुल छु पानी खान आएको थिएँ तिम्रो घरमा पर्खे तर मनको ढोका खोलेनौ यही घरमा पहिले हामी बस्ने एउटा ठूलो रुख थियो ढलेछ हामीले खाने फल थियो झरेछ पानी खाने पोखरी पनि सबै सुकेछ लुकामारी गर्ने फूलका पोथ्राहरु थिए सबै मान्छेका वासस्थान शहर भएछ तिम्रो घरको छानामा पानीको भण्डार छ त्यो…