१२ डिसेम्बर २०१५ मा विश्वका १९५ राष्ट्रहरुले फ्रान्समा भेला भई विश्व तापक्रम २ डिग्री सेन्टिगे्रट भन्दा बढ्न नदिने प्रतिबद्धता सहित पेरिस सम्मेलन गरे । यसमा हालसम्म १४८ मुलुकहरुले प्रतिबद्धता स्वरुप हस्ताक्षर गरिसकेका छन् । तर हालै आश्चर्यजनक रुपमा अमेरिकाले उक्त विश्वसम्मेलनमा पारित प्रतिवद्धताबाट हात झिकेको छ । खासगरी औद्योगिक मुलुकहरुका उद्योग कलकारखाना, यातायात आदिबाट बढी मात्रामा भएको कार्वन उत्सर्जनलाई योजनावद्ध ढंगले क्रमसः कम गर्दै लैजान अभियानले आव्हान गरेको छ । त्यतिमात्र होइन बढी कार्वन उत्सर्जनबाट जलवायुमा प्रतिकूल प्रभाव पर्ने नेपाल जस्ता मुलुकलाई क्षतिपूर्ति दिने व्यवस्था पनि यसमा गरिएको छ । Continue reading जलवायु परिवर्तन विश्वव्यापी अभियानमा थप चुनौती →

– नवराज सुब्बा

डेनमार्कको राजधानी कोपेनहेगनले आज सबैको ध्यान खिचेको छ । पृथ्वीको तापक्रम बढ्नबाट रोक्न र जलवायुमा आउने परिवर्तनलाई न्यूनिकरण गर्नको लागि खासगरी औद्योगिक राष्ट्रहरूलाई घच्घच्याउन विश्व जनमत बन्दैछ । वातावरण र मानव अस्तित्वको अभियानमा क्योटोमा अठोट गरिएका समझदारीलाई सुनिश्चित गर्न कोपेनहेगन शिखर सम्मेलन एउटा महत्वपूर्ण पाइला हुनेछ । यस बैठकमा वातावरणमैत्री मानवतामुखी निर्णयको घोषणा गर्दै विश्वव्यापी समझदारी अभिवृद्धि हुने आशा राखिएको छ ।

सन् १९७५ मैं पृथ्वीको भारवहन क्षमता भन्दा बढी जनसंख्या भइसकेको र पृथ्वीले मानवीय आवश्यकता परिपूर्ति गर्ने क्षमता भन्दा २५ प्रतिशत बढी चाप हाल सहन गर्नुपरेको अवस्था छ भनि अध्ययनहरूले बताएका छन् । फलस्वरुप युगौदेखि पृथ्वीमा आउने स्वभाविक परिवर्तनमा हाल तीव्रतापूर्वक अस्वभाविक परिवर्तन देखा पर्न थालेका छन् । आज हामीले सामना गर्नु परेको यस्ता अवाञ्छित असरहरू मध्ये भूमण्डलीय तापक्रममा भएको बृद्धि तथा मौसम परिवर्तन प्रमुख हुन् । जनसांख्यिक गतिविधि अर्थात् मानवीय क्रियाकलापबाट अत्यधिक मात्रामा उत्सर्जित कार्वनडाइअक्साइड नै मौसम परिवर्तनको प्रमुख कारकतत्व भएको तथ्य सिद्ध भइसकेको अवस्थामा अब मौसम परिवर्तनले जनस्वास्थ्यमा पार्ने असरहरूका बारेमा बेलैमा गम्भीरतापूर्वक नसोचे यसबाट गरिब मुलुकका जनता नै बढी मूल्य चुकाउनु पर्ने स्थिति आएको छ । Continue reading जलवायु परिवर्तनबाट जनस्वास्थ्यमा पर्ने असरहरू →