कृति : जनस्वास्थ्य पाटा, बाटा र अनुभूति
विधा : जनस्वास्थ्यसम्बन्धी लेख
लेखक : नवराज सुब्बा
प्रथम संस्करण : २०६३ बैशाख
प्रकाशक : वाणी प्रकाशन विराटनगर नेपाल
कृतीभित्र जम्मा ३१ वटा जनस्वास्थ्यसम्बन्धी जनचेतनामूलक तथा स्वास्थ्य प्रबर्धनात्मक लेखहरू संग्रहित छन् ।
जनस्वास्थ्य-पाटा-बाटा-र-अनुभूति: समसामयिक स्वास्थ्य चुनौतीहरूको दर्पण
जनस्वास्थ्य-पाटा-बाटा-र-अनुभूति एक अद्वितीय पुस्तक हो, जसले जनस्वास्थ्यका विभिन्न आयामहरूलाई व्याख्या गर्दै समसामयिक स्वास्थ्य चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्ने प्रयास गर्दछ। लेखक नवराज सुब्बाको दशौं पुस्तकमध्ये यो संग्रहले स्वास्थ्य क्षेत्रका विविध पक्षलाई गहिरो रूपमा समेटेको छ। यो पुस्तक स्वास्थ्यकर्मी, विद्यार्थी, र जनस्वास्थ्यमा रुचि राख्ने जोकोहीका लागि उपयोगी सामग्री हो।
पुस्तकका मुख्य विषयवस्तु
यस पुस्तकमा ३१ अध्याय छन्, जो जनस्वास्थ्यका विविध पक्षलाई व्याख्या गर्छन्। यहाँ केही प्रमुख अध्याय र उनीहरूको सन्देशबारे चर्चा गरिएको छ:
१. जनस्वास्थ्यमा प्राथमिक स्वास्थ्य सेवाका क्षेत्रहरू
यस अध्यायले प्राथमिक स्वास्थ्य सेवाको महत्व र यसले समुदायमा ल्याउन सक्ने सकारात्मक परिवर्तनहरूबारे चर्चा गरेको छ। स्वस्थ जीवनको आधारभूत सेवा पहुँचको सुनिश्चिततामा जोड दिन आवश्यक छ भन्ने तथ्यलाई यो अध्यायले उजागर गर्छ।
२. एड्स रोक्न सबैले प्रतिज्ञा गरौं
एचआइभी/एड्स जस्तो गम्भीर रोग रोकथामका लागि सामूहिक प्रयास अपरिहार्य छ। यस अध्यायले एड्स रोकथाममा समुदायको भूमिका र जनचेतनाको आवश्यकता प्रस्ट पार्छ।
३. स्तनपान प्रवर्धन र बाल अधिकारवादी दृष्टिकोण
स्तनपान शिशु स्वास्थ्यका लागि आधारशिला हो। तर, यस क्षेत्रमा जनचेतना अझै कमी देखिन्छ। बाल अधिकारलाई प्राथमिकतामा राखेर शिशु पोषण प्रवर्धन गर्नुपर्ने खाँचोलाई यो अध्यायले सम्बोधन गरेको छ।
४. महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविकाहरूको भूमिका
स्वास्थ्य क्षेत्रमा महिला स्वयंसेविकाहरूको योगदान अमूल्य छ। यो अध्यायले उनीहरूको चुनौती, अवसर र भविष्यका सम्भावनालाई केन्द्रमा राख्दै उनीहरूको भूमिकाबारे गहिरो विश्लेषण प्रदान गर्छ।
५. औलो रोग नियन्त्रण र जनसहभागिता
औलो रोगको रोकथाममा जनसहभागिता अनिवार्य छ। यस अध्यायले औलो नियन्त्रणका लागि स्थानीय तहका उपायहरू, जनचेतना, र सहकार्यको महत्वबारे चर्चा गरेको छ।
६. कुपोषण र पोषण कार्यक्रमहरू
कुपोषण एक गम्भीर जनस्वास्थ्य समस्या हो। पुस्तकमा मोरङ जिल्लाका पोषण कार्यक्रमहरूको अवस्थाबारे तथ्यांक र विश्लेषण समेटिएको छ। भिटामिन ए, जुकाको औषधि, र आयोडिन जस्ता सूक्ष्म पोषकतत्वका बारेमा पनि विस्तृत जानकारी प्रस्तुत गरिएको छ।
७. रुघाखोकी निमोनिया र पोलियो खोप
निमोनिया र पोलियोजस्ता रोकथाम योग्य रोगहरू आज पनि जनस्वास्थ्यको चुनौती बनेका छन्। यस पुस्तकले यी रोगहरूबारे जानकारीमूलक लेख प्रस्तुत गरेर जनचेतना बढाउने प्रयास गरेको छ।
८. मोरङमा दलित समुदायको जनस्वास्थ्य स्थिति
मोरङ जिल्लाको दलित समुदायका स्वास्थ्य समस्या र उनीहरूको समाधानका उपायहरूबारे विश्लेषण गरिएको यो अध्यायले समावेशी स्वास्थ्य सेवाको महत्वलाई उजागर गरेको छ।
९. सहस्राब्दी विकास लक्ष्य र स्वास्थ्य क्षेत्र
सहस्राब्दी विकास लक्ष्य र यसको स्वास्थ्य क्षेत्रसँगको सम्बन्धलाई यस पुस्तकले प्राथमिकताका साथ सम्बोधन गरेको छ। विशेषतः स्वास्थ्य सेवामा समतामूलक पहुँचबारे यसले गहिरो सन्देश दिन्छ।
पुस्तक किन पढ्ने?
- व्यावहारिक जानकारी: रोगको लक्षण, उपचार, रोकथाम र जनस्वास्थ्य नीति–कार्यक्रमहरूको समेट।
- विविध विषयवस्तु: एचआइभी एड्सदेखि पोषणसम्मका विषय, महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविकाको भूमिका र स्वास्थ्य आचारसंहितासम्मका सवाल।
- समसामयिकता: जनस्वास्थ्यका वर्तमान चुनौतीहरू र तिनका समाधानमा आधारित दृष्टिकोण।
- जनसहभागिता: स्वास्थ्य क्षेत्रमा समुदाय परिचालनको महत्व र सहकार्यका उपाय।
जनस्वास्थ्य-पाटा-बाटा-र-अनुभूति: तपाईंको जनस्वास्थ्य मार्गदर्शक
पुस्तकले स्वास्थ्य क्षेत्रका अनेकौं पाटाहरूलाई उजागर गर्दै स्वास्थ्यकर्मी, नीति निर्माता, विद्यार्थी, र साधारण पाठकलाई सोच्न, बुझ्न, र कार्य गर्न प्रेरित गर्दछ।
यदि तपाईं जनस्वास्थ्य, पोषण, र प्राथमिक स्वास्थ्य सेवाको गहिरो अध्ययन गर्न चाहनुहुन्छ भने, यो पुस्तक तपाईंको शेल्फमा अनिवार्य रूपमा हुनुपर्छ।
पुस्तकको लिंक: Thuprai
Keywords: जनस्वास्थ्य-पाटा-बाटा-र-अनुभूति, जनस्वास्थ्य, एड्स रोकथाम, कुपोषण नियन्त्रण, प्राथमिक स्वास्थ्य सेवा
