मानव सपना मंगलग्रहमा उत्रेको दिन
डायरी २ डा. नवराज सुब्बा

मानव इतिहासमा आजको दिन अत्यन्तै महत्वपूर्ण तथा ऐतिहासिक दिन भएको छ । अमेरिकी अंन्तरिक्ष संस्था नासाले पठाएको यान ‘इनसाइट लेंडर’ ६ महिनापछि आज मंगलग्रह अवतरणमा सफलता पाएको छ । मंगलग्रह यस्तो ग्रह हो जहाँको बनावट र वातावरण पृथ्वीसंग मिल्दोजुल्दो रहेको यसअघिका अध्ययनहरूले देखाएका छन् । अब यान मार्फत पुगेको रोबोटले त्यहाँको जमीन र जमीनभित्र ५ मीटरसम्मको अध्ययन गर्नेछ । मंगलग्रहमा जीवन रहे–नरहेको र भविष्यमा त्यहाँ मानववस्ती बसाउन सकिने–नसकिने सम्बन्धमा पनि अध्ययनले आधारभूमि निर्माण गर्नेछ । यो अध्ययनले पृथ्वीको उत्पत्तिको बारेमा नवीन तथ्य उजागर गर्ने संभावना छ । यो अभियानले मानवजातिको अस्तित्व र भविष्यको बारेमा नयाँ आयाम थप्नेछ । यस अवसरमा अमेरिकी सरकार, नासा र यसमा संलग्न वैज्ञानिकहरुलाई बधाई तथा शुभकामना व्यक्त गर्दछु ।
अमेरिकाको क्यालिफोर्नियामा हालै भीषण आगलागी भयो । जहाँ धेरै जनधनको क्षति भयो । यस प्राकृतिक विपदलाई जलवायु परिवर्तनसित गाँसेर पनि हेरिएको छ । यही जलवायु परिवर्तनको विषयमा हालै अमेरिकी सरकार र ३०० भन्दा बढी बैज्ञानिकहरुले तयार पारेका १६ सय पृष्ठको प्रतिवेदनलाई राष्ट्रपति ट्रम्पले अस्वीकार गरेका छन् । जलवायुसम्बन्धी बर्तमान अमेरिकी सरकारी नीतिको फलस्वरुप निकट भविष्यमा अमेरिका लगायत विश्वले ठूलो भौतिक र आर्थिक क्षति व्यहोर्नु पर्ने लगायतका सुझाव उक्त प्रतिवेदनमा समेटिएको छ । प्रतिवेदनको प्रतिक्रियास्वरुप अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले चीनको हवाला दिएर सुझावलाई ठाडै अस्वीकार गरिदिएका छन् । यो विश्वका वातावरणप्रेमी जनताको लागि दुःखद समाचार हो । व्यापारिक पृष्ठभूमिका राष्ट्रपति ट्रम्पको वातावरणसम्बन्धी नीति र दृष्टिकोण केवल आर्थिक दृष्टिमा केन्द्रीत भएको र ‘पहिलो अमेरिका’ भन्ने नारा उराल्ने ट्रम्प नवराष्ट्रवादबाट पनि उद्वेलित छन् । यसरी उनको व्यापारिक पृष्ठभूमिले उनको वर्तमान पदको गरिमालाई धुमिल पारेको प्रतीत हुन्छ । एउटा सफल व्यापारीले आफूलाई नै स्वार्थकेन्द्रीत गर्ने भएकाले उसबाट जीवन र जगतप्रति रहनुपर्ने जुन दायित्वबोधको अपेक्षा हालका बेकार भएको प्रतीत भएता पनि निरन्तर आग्रह बाहेक अर्को बिकल्प पनि छैन ।